S.S.C Board Exam 2023 साठी राज्यशास्त्र विषयाचे महत्त्वाचे सराव प्रश्न उत्तरासह (रिकाम्या जागा)

S.S.C Board Exam 2023 साठी राज्यशास्त्र विषयाचे महत्त्वाचे सराव प्रश्न  (रिकाम्या जागा)

दिलेल्या पर्यायांपैकी योग्य पर्याय लिहा  :

(१) 'महाराष्ट्रात स्थानिक शासनसंस्थांमध्ये महिलांसाठी---------
टक्के जागा राखीव ठेवण्यात आलेल्या आहेत.
(अ) २५
 (ब) ३०
 (क) ४०
(ड) ५०
उत्तर- ५० 

(२) पुढीलपैकी कोणत्या कायद्याद्वारे महिलांना त्यांचे स्वातंत्र्य
जपण्यासाठी आणि स्वत:चा विकास साधण्यासाठी अनुकूल
वातावरण निर्माण केले आहे? -----------
(अ) माहितीचा अधिकार कायदा
(ब) हुंडा प्रतिबंधक कायदा
(क) अन्नसुरक्षा कायदा
(ड) यांपैकी कोणताही नाही.
उत्तर-  हुंडा प्रतिबंधक कायदा

(३) लोकशाहीचा गाभा म्हणजे --------- होय.
(अ) प्रौढ मताधिकार
(ब) सत्तेचे विकेंद्रीकरण
(क) राखीव जागांचे धोरण
 (ड) न्यायालयीन निर्णय
उत्तर- सत्तेचे विकेंद्रीकरण

(४) भारतात २६ जानेवारी १९५० पासून --------- राज्यकारभार
करण्यास सुरुवात झाली.
(अ) राष्ट्रपतींच्या आदेशानुसार
(ब) संसदेच्या कायदयानुसार
(क) संविधानानुसार
(ड) न्यायालयाच्या आदेशानुसार
उत्तर-  संविधानानुसार

(५) भारतात आता .......... वर्षे पूर्ण झालेल्या सर्व स्त्री-परुषांना
मतदानाचा अधिकार मिळाला आहे.
(अ) १५
 (ब) १८
 (क) २१
(ड) २५
उत्तर- १८ 

(६) निवडणूक आयुक्तांची नेमणूक --------- करतात.

(अ) राष्ट्रपती

(ब) प्रधानमंत्री

(क) लोकसभेचे सभापती
 (ड) उपराष्ट्रपती
उत्तर- राष्ट्रपती

(७) स्वतंत्र भारतातील पहिले मुख्य निवडणूक आयुक्त म्हणून

--------- यांची नेमणूक झाली होती.

(अ) डॉ. राजेंद्रप्रसाद
(ब) टी. एन. शेषन

(क) सुकुमार सेन
 (ड) नीला सत्यनारायण
उत्तर- सुकुमार सेन

(८) मतदारसंघ निर्माण करण्याचे काम निवडणूक आयोगाची

--------- समिती करते.

(अ) निवड

(ब) परिसीमन

(क) मतदान

(ड) वेळापत्रक
उत्तर-  परिसीमन

(९) भारतीय संविधानाच्या ......... व्या कलमान्वये 'निवडणूक

आयोग' या स्वायत्त यंत्रणेची निर्मिती केली गेली.

(अ) ३५१
 (ब) ३७०
 (क) ३२४
 (ड) ३०१
उत्तर- ३२४

(१०) जस्टीस पार्टी या ब्राह्मणेतर चळवळीचे रूपांतर----------

या राजकीय पक्षात झाले.

(अ) आसाम गण परिषद

(ब) शिवसेना

(क) द्रविड मुन्नेत्र कळघम

(ड) जम्मू आणि काश्मीर नॅशनल कॉन्फरन्स
 उत्तर- द्रविड मुन्नेत्र कळघम

(११) निवडणुकीत ज्या पक्षांना बहुमत मिळत नाही, ते ---------

पक्ष म्हणून ओळखले जातात.

(अ) सत्ताधारी
 (ब) विरोधी

(क) अपक्ष

(ड) स्वतंत्र
उत्तर- विरोधी 

(१२) १९८० मध्ये जनता पक्ष फुटून त्यातील --------- 'भारतीय

जनता पक्ष' या नव्या पक्षाची स्थापना केली.

(अ) स्वतंत्र पक्षाने
 (ब) लोकदलाने

(क) जनता दलाने

(ड) जनसंघाने
उत्तर- जनसंघाने

(१३) राजकीय सत्ता प्राप्त करण्यासाठी जेव्हा लोक एकत्र येऊन

निवडणूक प्रक्रियेत सहभागी होतात; तेव्हा त्या संघटनांना-----------

असे म्हटले जाते.
(अ)सरकार
(ब) समाज 

(क) राजकीय पक्ष
(ड) सामाजिक संस्था
उत्तर- राजकीय पक्ष 

(१४) नैशनल कॉन्फरन्स हा पक्ष------ या राज्यात आहे.

(अ) ओडिशा
(ब) आसाम

(क) बिहार

(ड) जम्मू आणि काश्मीर
उत्तर- जम्मू आणि काश्मीर

 (१५) शेतकरी चळवळीची --------- ही प्रमुख मागणी आहे.

(अ) वनजमिनींवर लागवड करण्याचा अधिकार मिळावा.

 (ब) शेतमालाला योग्य भाव मिळावा.

(क) ग्राहकांचे संरक्षण करावे.

(ड) धरणे बांधावीत.
उत्तर- शेतमालाला योग्य भाव मिळावा.

 (१६) शेतीचे उत्पादन वाढवण्यासाठी आणि अन्नधान्याबाबत

स्वयंपूर्ण होण्यासाठी -------- करण्यात आली.

(अ) जलक्रांती

(ब) हरितक्रांती

(क) औदयोगिक क्रांती
(ड) धवलक्रांती
उत्तर- हरितक्रांती

(१७) ----------चळवळींना फार महत्त्व असते.

(अ) समाजवादी व्यवस्थेत
(ब) हुकूमशाहीमध्ये

(क) लोकशाहीत
(ड) कम्युनिस्ट शासनात
उत्तर- लोकशाहीत 

(१८) लोकशाहीत --------- एक महत्त्वाचा अधिकार नागरिकांना

मिळालेला असतो.

(अ) पुनर्वसन होण्याचा

(ब) प्रश्नांचा पाठपुरावा करण्याचा

(क) संयमाने व जबाबदारीने वागण्याचा

(ड) प्रतिकार करण्याचा
उत्तर- प्रतिकार करण्याचा

(१९) हरितक्रांती --------- या उद्देशाने करण्यात आली.

(अ) पर्यावरणाचा -हास थांबवणे.

(ब) जंगलांचे संरक्षण व वृद्धी करणे.

(क) शेतीचे उत्पादन वाढवून देश स्वावलंबी बनवणे.

(ड) वृक्षतोड थांबवणे.
उत्तर- शेतीचे उत्पादन वाढवून देश स्वावलंबी बनवणे.

(२०) जगातील सर्वच लोकशाही राष्ट्रांपुढील मोठे आव्हान म्हणजे ----------

(अ) धार्मिक संघर्ष .

(ब) नक्षलवादी कारवाया .

(क)लोकशाहीची पाळेमुळे आणखी खोलवर नेणे.

(ड) गुंडगिरीला महत्त्व .

उत्तर - लोकशाहीची पाळेमुळे आणखी खोलवर नेणे.